Voordat ik ga beginnen (er zal echt hopelijk binnenkort een tijd komen dat ik weer ‘gezellige’ stukjes ga schrijven), even duidelijk. Ik leg niet de verantwoordelijkheid voor mijn situatie bij anderen. Ik heb ook dingen nagelaten, aan de verkeerde personen gevraagd, opgegeven in plaats van doorzetten en misschien te voorzichtig geweest.
Toen ik met Sjoerd ging samenwonen, heb ik de eerste grote fout gemaakt: ik ben niet voor mezelf opgekomen en ik ben te naïef geweest. Daardoor was er tijdens zijn overlijden geen samenlevingscontract. Dat had ook diverse oorzaken, maar goed, niet verstandig (overigens stond die afspraak er ondertussen wel, maar was te laat).
Het eerste wat ik dus iedereen aanraadt: ga nooit samenwonen zonder samenlevingscontract, zelfs niet één dag! We gaan er niet vanuit, maar toch…
Daarna heb ik de dood van Sjoerd te lichtzinnig opgevat. Deels omdat ik dacht dat het wel zou gaan en deels omdat het “moest”. Duur huis, dus werken… Ik zie dat vaker gebeuren bij mensen die iemand verliezen. De eerste maanden gaat het best wel aardig en opeens, na een bepaalde tijd….
Advies 2: Degene die iemand heeft verloren: ga er niet vanuit dat het een stijgende lijn zal zijn, maar dat je (soms, niet altijd!) weer terug kan vallen of nog dieper zakken.
Advies 3: Degene in de buurt van iemand die een geliefde (kindje, iemand die hen heel erg dierbaar is): de eerste maanden wordt er vaak wel op diegene gelet, het zijn de maanden daarna die vaak nog moeilijker worden en eenzamer zijn.
Het ging dus mis. Toen de pepernoten in de winkel begonnen te komen, ging het echt mis. Het werd mij opeens duidelijk: nooit meer en al bijna een jaar geleden. Ik had meer open naar mijn omgeving moeten zijn, hulp durven vragen.
Advies 4: Vraag hulp als het niet meer gaat, maar je nog wel in staat bent hulp te vragen. Roep, schreeuw, gil, vecht en luistert er iemand niet, ga dan naar de volgende. Intuïtief weet je wie er voor je zal zijn.
Toen kwam het volgende: de professionals. Helaas, schijnbaar ben ik ontzettend goed in alles onder woorden brengen, was ik “te vroeg” met hulp vragen, maar ik werd niet serieus genomen of beloftes werden niet nagekomen. Huisarts reageerde pas nadat ik een brief stuurde waarbij ik had overdreven (en telkens langs wilde komen terwijl ze nèt op dat moment vakantie had). -loog had oordeel klaar, maar voor de rest bleef het daar ijzig stil. Nu, na ruim 2 jaar, sta ik dáár wederom op een wachtlijst, maar ik weet dat het geen zin heeft, want volgend jaar kan ik dat helemáál niet meer betalen. Maatschappelijk werk viel enorm naar mij uit en riep daarna dat ze niks voor mij konden betekenen (op dát moment, want het ging nog). UWV stelde alles maar uit en ook daar bleef het stil…
Advies 5 voor professionals: Niet iedereen overdrijft zijn situatie, niet iedereen zal schreeuwend en stampend aan de deur staan als deze hulp nodig heeft. Dat betekent niet dat die hulp niet nodig is. Luister goed en oordeel niet. Liever één keer te veel hulp gegeven dan één keer te weinig!
Advies 6 voor degene die in de situatie zit: Als je merkt dat je niet gehoord wordt, ga dan maar schreeuwen, stampen, hysterisch lopen doen. Dat schijnt -echt helaas- soms de enige weg te zijn.
Ik heb op een gegeven moment opgegeven. Probeerde af en toe een poging te doen om gehoord te worden, maar of het was op de verkeerde plek of bij een persoon die het niet wist of niet kon. Het kost al zoveel energie om -als het niet lekker loopt- je staande te houden, om daarna ook nog te proberen om te gaan lopen is dan nauwelijks meer mogelijk. Na weken van opbouwen, kon ik vorige week eindelijk weer wat uitkramen. Hoewel er lieve reacties (en absoluut gewaardeerd!) waren, kwam ik nog niet veel verder. Gisteren probeerde ik het weer en een reddende engel heeft gereageerd en heeft daadwerkelijk stappen ondernomen (met behulp van iemand anders). Wat ik eindelijk broodnodig had, kwam er, maar heel eerlijk had ik na vorige week bijna helemaal de moed opgegeven.
Dit stukje is een hele verkorte versie van de afgelopen jaren, want er lopen nog veel meer kleine frustraties tussendoor (PostNL, Energiebedrijf, Gemeentehuis, Woningstichting die soms mensen aan de balie hebben zitten die er de ballen van snappen etc), maar ik denk dat er zo wel een kleine indruk wordt gegeven.
Onze maatschappij is tegenwoordig zo ingesteld dat je pas hulp krijgt als je ‘moeilijk doet’, als het (bijna) te laat is… Ik ben iemand die onder normale omstandigheden echt alles zelf wel kan. Ik ben directiesecretaresse en ik help anderen altijd, maar nu, onder deze omstandigheden, kon ik dat niet.
Het is mijn heilige overtuiging dat, als ik gewoon een stukje op weg was geholpen, niet door bepaalde instanties was afgescheept (me had laten afschepen), serieuzer was genomen, ik niet had gezeten waar ik nu zit. Dan had ik allang weer op eigen benen gestaan, maar helaas dat is niet zo. En geloof me, ik vind dat nog erger dan jij. Ik neem niemand iets kwalijk, ik neem het me vooral zelf kwalijk, want ik heb opgegeven. Mijn vechtlust is totaal weg, hoewel ik nog net de kracht had om één keer wat te vragen en gelukkig hebben er -eindelijk- mensen geluisterd!
Als ik iets hoop, is dat anderen hier iets aan hebben. Dat er iets mee gedaan wordt, dat er een besef komt dat er mensen aan de zijlijn komen te staan die met een klein zetje, weer terug in het veld gezet kunnen worden. Dat niet iedereen loopt te schreeuwen over zijn of haar situatie en dat dat niet betekent dat het niet erg is. Dat er mensen zijn die proberen op tijd aan de bel te trekken, maar dat op de een of andere manierer niets gedaan kan worden als er nog niets aan de hand is.
Wat ook vervelend is, is dat het zal lijken alsof kosten van een bepaald budget hoger uit zullen vallen. Meestal is een persoon op zo’n moment niet meer in staat om te werken en kost dat gemeenschapsgeld. In het begin is dat meestal landelijk (UWV), daarna gemeentelijk. De hulp om er weer uit te komen, komt weer uit een ander potje (meestal gemeente) en die heeft totaal geen belang om daar geld in te steken, als het ze nog niets kost. En ik heb een vermoeden dat er soms nog meer speelt, maar dat meer gissen dan zeker weten.
Ik zie helaas in de komende begrotingen en aan de mentaliteit van bepaalde mensen (en kranten) dat het steeds meer zelfredzaam moet zijn. Dat dit een tegengestelde uitwerking zal hebben, dáár denkt niemand aan.
Misschien dat iedereen die er zo over denkt, één keer in mijn of iemand anders’ zijn schoenen moet komen te staan. Dat men met de neus op de feiten wordt gedrukt, want soms denk je het leven in de hand te hebben, maar blijkt er opeens iets te gebeuren dat je niet had verwacht en stort je zorgvuldig opgebouwde kaartenhuis in elkaar. Maar zo ben ik niet, ik gun niemand slechts… (zelfs mijn ex-schoonfamilie en bepaalde mensen uit mijn vroegere omgeving met Sjoerd niet – die hoeven alleen de eeuwige hik krijgen).
Zorg dat niemand langs die zijlijn hoeft komen te staan of dat het maar kort duurt. Ben je in de positie om een verandering te maken of ken je iemand die dat kan, probeer er dan wat aan te doen. Speel het door, vraag aan mij (of anderen) hoe het te veranderen is. Ik verwacht geen zakken met geld, echt niet (liever niet zelfs), ik verwacht niet dat iemand mij voor de rest van mijn leven aan mijn handje neemt, maar even, heel even op dit moment, totdat ik het weer zelf kan. En dat willen we allemaal, want daarna kan ik weer in zijn totaal aan de samenleving deelnemen.
Geloof me, niemand wil niemand zijn, maar soms word je dat wel. En ik mag dan wel voor de meeste van jullie iemand op afstand zijn, iemand waar je geen band mee hebt, maar het kan ook zomaar iemand zijn die wel bijzonder voor je is en dat het wel belangrijk is dat die hulp krijgt. Is het dan niet logisch dat je iemand die je niet kent dat in ieder geval ook gunt.
Liefs,
